Het eerste werk die we gaan analyseren is het het huis: Van den Doel. Het huis staat in Ilpendam in Noord-Holland en is een echt herkenbaar werk van Rietveld, zoals te zien op de afbeelding.
Lichtinval
In
het huis Van den Doel van Rietveld zitten veel ramen verwerkt. Je krijgt
hierdoor veel direct licht binnen in het huis, wat waarschijnlijk ook het idee
was van Rietveld. In onderstaand plaatje is d.m.v. pijlen aangegeven waar het
licht binnenkomt. Hoe groter de pijl, des te meer licht komt er binnnen. De
ramen in dit huis zijn vrij hoog en groot, vanaf het grondniveau tot aan het
plafond. Verder zijn er ook wat kleinere ramen zoals te zien op de gevelaanzichten,
de ramen zijn met de blauwe vierkante aangegeven.
Het huis heeft maar een verdieping, er zit alleen wat hoogte
verschil in het pand. De garage licht wat lager t.o.v. de rest.
Als je kijkt naar de ruimtes en hoe tot elkaar in verhouding
staan kun je concluderen dat er een lineaire organisatie in het huis is. Vanuit
de overloop zijn alle ruimtes te betreden, zoals te zien op onderstaande
afbeelding.
Zichlijnen/looplijnen
Omgeving
Het Van den Doel
huis staat in contrast met zijn omgeving. Een strak, modernistisch en hoekig
gebouw in een natuurlijke omgeving met heuvelachtige omgeving. Het valt meteen
op, iets wat alle werken van Rietveld wel hebben.
Benadering
Je benadert het huis onder een hoek, als je recht voor jet huis zou staan. Je loopt in een rechte lijn vanaf de straat de inrit op, de trap op en dan aan de rechter zijde kun je het huis binnen komen.
Je benadert het huis onder een hoek, als je recht voor jet huis zou staan. Je loopt in een rechte lijn vanaf de straat de inrit op, de trap op en dan aan de rechter zijde kun je het huis binnen komen.
Typische elementen die terugkomen in dit huis, zijn de kleuren die rietveld ook in zijn Schröderhuis terug laat komen, namelijk: rood, blauw, wit en zwart. Geel heb ik niet kunnen ontdekken, in het gebouw een kleur die wel terug komt in het Schröderhuis. Deze kleuren komen uit de stijl van Piet Mondriaan.
De opmerking dat de kleuren in het Van der Doel huis uit de Stijl van Piet Mondriaan komen is een volledig incorrecte uitleg door kunst en architectuur historici over Rietveld's gebruik van kleur in zijn architektuur. De oorzaak hiervan is terug te voeren op de algemeene onbekendheid van Schopenhauer's kleurentheorie en Rietveld's geschriften waarin hij regelmatig aan Schopenhauer's kleurentheorie refereerd en deze als uitgangspunt voor zijn gebruik van kleur in zijn architektuur maakt, zie de introductie in mijn Engelse vertaling van Arthur Schopenhauer's kleurentheorie "On Vision and Color's" en "Color Sphere" van Philipp Otto Runge, Princeton Architectural Press,2010. Rietveld's gebruik van de primaire kleuren, zwart, wit en grijzen was niet op de z.g. Stijl Principes gebazeerd zoals deze door Van Doesburg gepropageerd werden.
BeantwoordenVerwijderenRietveld maakte mij op Schopenhauer's kleurentheorie opmerkzaam wat de aanleiding werd tot de vertaling van Schopenhauer's kleuren theorie binnen het kader van Emanuel Kant's Erkenntniss Theorie. Het was Rietveld's genialiteit bovengenoemde filosofie met zijn principes van het scheppen van ruimte uit de meest elementaire elementen te paren. Rietveld neemt kleur uitsluitend als ruimte versterkend element op in tegenstelling tot Van Doesburg die met zijn drie driedimensionale contra-constructies 'begaanbare schilderijen' schiep waarin o.a. de vierde dimensie een belangrijke rol speelde. Voor Rietveld was het Kant'se principe van ruimte, tijd en kausaliteit, zoals dit door Schopenhauer verder werd uitgebouwd, de basis voor zijn werk. De 'eenvoud' in Rietveld's werk ligt verborgen in de inherente komplexiteit van de Erkenntniss filosofie die aan de basis van zijn werk ten grondslag ligt.
Georg Stahl.